تولید تراکتور و کمباین به‌رغم آن‌که با درصد بالایی از داخلی‌سازی در کشور انجام می‌شود و نسبتا ارزبری کمتری در مقایسه با سایر بخش‌های خودروسازی دارد، اما در سال‌های اخیر نتوانسته تمام نیاز داخل را پوشش دهد و تقاضای مصرف‌کنندگان این گروه از ماشین‌آلات کشاورزی را پاسخگو باشد. با آن‌که گفته می‌شود اکثر خودروهای کشاورزی به‌ویژه تراکتور با بیش‌از ۹۵درصد از سهم داخلی‌سازی تولید می‌شوند، اما به نظر می‌رسد بازار این خودروها همچنان نیازمند ورود مدل‌های خارجی است. قیمت بالا، ورود واسطه‌گران به بازار تراکتور و کمباین، عدم عرضه مکفی این خودروها به بازار داخلی را می‌توان تنها بخشی از موانع نوسازی ناوگان کشاورزی کشور دانست. این در حالی است که به‌تازگی رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی کشور خبر از رشد دوبرابری تولید این خودروها داده است؛ موضوعی که باید تاثیر خود را روی ناوگان کشاورزی به‌خوبی نشان دهد و نوسازی مدل‌های قدیمی فعال را تسریع ببخشد. با این‌حال، به نظر می‌رسد فاصله عرضه و تقاضا به اندازه‌ای است که این بخش از خودروسازی کشور را هم دچار مشکلاتی کرده و امکان نوسازی سریع ناوگان را گرفته است.
فرسودگی نیمی از ناوگان تراکتور کشور
براساس آمارهایی که پایان سال گذشته در خصوص وضعیت ناوگان ماشین‌آلات کشاورزی کشور منتشر شد، بیش‌از نیمی از این خودروها، یعنی حدود نیمی از آن‌ها فرسوده هستند و نیاز مبرم به تعویض دارند تا هم بازدهی صنعت کشاورزی کشور افزایش یافته و هم سوخت کمتری مصرف شود.
رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی کشور با تایید این مطلب عنوان کرده است که «درحال‌حاضر ۶۰۰هزار تراکتور در کشور فعال است که حدود ۳۱۲هزار دستگاه از آن‌ها یعنی ۵۱درصد ناوگان عمری بیش‌از ۱۳سال دارند.»
برای تسریع نوسازی این خودروها و توسعه ناوگان کشاورزی کشور، دور از انتظار نیست که باید تولیدکنندگان دست در دست هم دهند و با حمایت دولت در مسیر منفعت ملی قدم بردارند. با این‌حال، به نظر می‌رسد سایه یکی از تولیدکنندگان در بازار داخلی به اندازه‌ای سنگین است که امکان قدرت‌نمایی و سهم‌خواهی را از ۹ تولیدکننده دیگر گرفته است.
افزایش ۲برابری تولید تراکتور طی چهار سال
کریم ذوالفقاری در ادامه با اشاره به تعداد کم تولیدکنندگان در کشور عنوان کرد: «درحال‌حاضر تنها یک تولیدکننده در کشور به صورت انحصاری سالانه ۹۷درصد از عرضه تراکتور را برعهده دارد و ۹ شرکت دیگر در بخش خصوصی در مجموع سالانه کمتر از ۲هزار دستگاه تراکتور تولید می‌کنند.» وی همچنین ادامه داد: «سالانه به ۵۲ هزار دستگاه تراکتور جدید نیاز داریم و این در شرایطی است که در تحریم هستیم و ارز مورد نیاز برای واردات را نداریم.»
وی همچنین گفت: «تولید تراکتور به ۲۵ تا ۳۰ هزار دستگاه در سال رسیده و وزارت صمت باید از تراکتورسازی حمایت کند تا تولیدات این بخش به سالانه ۵۰هزار ماشین با کیفیت بالا برسد.»
وی عنوان کرد: «این در حالی است که تراکتورسازی ایران در سال ۱۳۹۹ حدود ۱۲هزار دستگاه تولید می‌کرد که این عدد در سال ۱۴۰۰ به حدود ۲۰ هزار دستگاه رسید و اکنون به ۲۵ تا ۳۰هزار تراکتور رسیده است که نشان از تولید خوب و افزایش دوبرابری تولید در طی چهارسال دارد.»
ورود واسطه‌گران و دلالان و افزایش قیمت تراکتور در سال گذشته
براساس اعلام متقاضیان تراکتور در سال‌های اخیر، این خودروهای مهم کشاورزی کمتر در دسترس متقاضیان واقعی قرار گرفته‌اند و پای دلالان و واسطه‌گران به این صنعت باز شده و خودروهای تولیدشده در کشور، مستقیم در اختیار خریداران قرار نمی‌گیرد.
رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی سال گذشته نیز در خصوص همین مشکلات اظهار کرده بود که «تقاضا برای دریافت تراکتور ۵۳هزار دستگاه و عرضه ۲۵هزار دستگاه است اما چون میزان تقاضا بر عرضه بیشتر شده، قیمت تراکتور افزایش پیدا کرده است.»
وی همچنین بیان کرده بود: «این در حالی است که قیمت تراکتور مدل ۳۹۹ در مهرماه در بازار آزاد ۵۲۰میلیون تومان بود و امروز این رقم به حدود ۸۵۰میلیون تومان رسیده است.»
از سوی دیگر، وی در واپسین روزهای سال گذشته دلیل گرانی تراکتور را بسته‌شدن سایت تراکتورسازی به دلایل نامشخصی برای سه‌ماه عنوان کرد؛ موضوعی که متقاضیان واقعی سال گذشته بارها به آن پرداخت و از آن گله کرده بودند. بر همین اساس بود که تراکتور موردنیاز بعد از خروج به دست مصرف‌کننده نهایی نمی‌رسید و در این بین برخی از دلالان و واسطه‌گران خودروها را از کارخانه خریداری کرده و با قیمت‌های بالاتری در بازار عرضه می‌کردند.
